OK' in Anlamı Nereden Geliyor?
Genel Kültür
Okey, ya da kısa haliyle OK kelimesi, tüm dünyada her gün, yüz milyonlarca kişi tarafından kullanılıyor.
OK, belki de şu ana kadar icat edilen en garip ifade. Ama belki de bu kadar popüler olmasının nedeni, garipliği.
OK, tamamen yuvarlak O harfinden ve düz çizgilerden oluşan K harfinden oluşuyor. Dolayısıyla hem yazı, hem de konuşma dilinde açıkça görülüyor, diğer kelimelerden kolayca ayırt edilebiliyor.
Neredeyse tüm dillerde O ve K harfleri var. Yani, OK çok tanıdık unsurların kendine özgü bir birleşimi.
Aslında, bu kadar garip ve kendine özgü bir kelimenin bir dile girişine nadiren izin verilir.
Genel kurala göre bir dile, sadece tanıdık kelimelere benzeyen bir yabancı kelimenin girişine müsaade ediliyor.
ÇIKIŞI 1830'LU YILLARA DAYANIYOR
OK kelimesinin ortaya çıkışı, 1830'lu yıllara kadar gidiyor.
23 Mart 1839'da ABD'nin Boston kentinde çıkan Boston Morning Post gazetesinde uzun bir paragrafın altındaki İngilizce "all correct" yani "hepsi doğru" kelimesi, yanlışlıkla ya da şaka amacıyla OK harfleriyle yer aldı.
KÖKENİ KOMİK BİR YAZIM HATASINA DAYALI
OK'in kökenleri komik bir yazım hatasına dayanıyor olabilir.
Bu gazetede adet haline gelen bu tür kısaltmaların hepsi zamanla unutulup gitti.
OK ise bugüne kadar hayatta kalmasını, hatta neredeyse tüm dünya dillerini fethetmesini bir sonraki yıl yapılan Amerikan başkanlık seçimleriyle ilgili bir tesadüfe borçlu.
Başkanlık adaylarından Martin Van Buuren'e doğum yerine atfen, 'Old Kinderhook' lakabı verilmişti. Taraftarları da bu lakapdan yola çıkarak OK Kulübü diye bir örgüt kurdular.
Ayrıca eski bir Amerikan başkanının, doğru düzgün okuma yazma bilmediğinden belgeleri "all correct" yani "hepsi doğru" kelimesinin kısaltması sanarak "OK" diye onayladığı yönünde bir hikaye anlatılıyordu.
Bu hikaye aslında yalandı.
Ama on yıl içinde insanlar gerçekten belgeleri OK yazarak onaylamaya ve telgraflarda da kullanılmaya başlandı.
Ama yine de, OK kelimesi yanlış hecelemeyle, düzgün okuma yazma bilmemekle özdeşleştiği için kullanımı sınırlı oldu.
Dönemin Amerikalı yazarları bu kelimeden kaçındı. Hatta romanlarında argo kullanmaktan çekinmeyen Mark Twain bile OK kelimesini kullanmaktan kaçındı.
Kelimenin gerçek kökeni zamanla unutuldu. Ama kelime, her dile o kadar tanıdık gelen seslerden oluşuyordu ki, bu kelimeyi duymak, insanların aklına kendi dillerindeki benzer ifade ve kısaltmaları getirdi.
TARAFSIZLIK İFADESİ
"Choctaw Kızılderilileri"nin dilinde "Okeh" kelimesi "Öyle" anlamına geliyordu.
Martin Van Buuren OK'in ilk şöhretine katkı sağlamış olabilir.
ABD Başkanı Woodrow Wilson 20'inci yüzyılın başlarında onayladığı belgelerin altına "Okeh" yazarak kelimeye kişisel saygınlığını kattı.
Peki OK, nasıl bu kadar çok farklı dile girmeyi başardı?
Bir boşluğu dolduran bir kelime değildi. Çünkü her dilde benzer kelimeler vardı.
Örneğin İngilizce konuşanlar "yes, good, excellent, satisfoctory", yani "evet, iyi, harika, tatmin edici" gibi kelimeler kullanıyordu.
OK TARAFSIZ KALABİLME ŞANSI VERİYOR
Ama OK, diğer kelimelerin vermediği bir şeyi, tarafsız kalabilme şansı veriyordu. OK sayesinde fikir belirtmeden uzlaşma sağlandığı söylenebiliyordu.
Örneğin, biri "Bugün buluşalım" dediğinde sadece "OK" diyebiliyoruz.
Aksi takdirde, "Bugün buluşalım" diyenlere "Harika" ya da "Gerçekten gerekliyse" gibi buluşma fikrine tavrımızı da gösteren ifadeler kullanmak zorunda kalacaktık.
Yorumlar (1)
govego (Ziyaretçi)
27/03/2015 - 11:00:39Ben kısaca PK diyorum PeKi, yani konuşmada böyle, yazarken Pekiyi yazıyorum. Türkçe yani.