Carlos Finlay Kimdir?

Google bugün Kübalı doktor ve bilimadamı Carlos Finlay'in (1833 - 1915) 180. doğum gününü bir doodle ile kutluyor.

 

Carlos Finlay, sarıhumma hastalığının bir sivrisinek türü tarafından bulaştığını keşfeden ilk kişidir; ancak sunduğu deneysel kanıtlar bilim dünyası tarafından ancak 20 yıl sonra kabul görmüştür.

 

Sarıhumma hastalığı, tüm vücudu etkileyen, akut ve viral bir hastalıktır. Şiddetli vakalarda yüksek ve kanamalı ateş, ağır karaciğer ve böbrek rahatsızlığına sebep olur. Karaciğerin hasara uğraması, deride sararmaya neden olduğundan bu ismi almıştır.

Sarıhumma salgını ilk defa 1700'lerde İtalya, Fransa, İspanya ve İngiltere'de patlak vermiş; yüzbinlerce insanın ölümüne sebep olmuş ve uzun yıllar hastalığın nedeni tam olarak anlaşılamamıştır.

Salgının Küba'ya gelmesi, ve özellikle de Finlay'in o sırada tıbbi uygulama yaptığı Havana'yı vurması, bilim adamını harekete geçirmiştir.

Carlos Finlay, yaptığı incelemelerde hastalığın bir sivrisinek türünden bulaştığını kanıtlamış ve hastalığın yayılmasını önleyici çalışmalarda bulunmuştur. Ne yazık ki, düşüncelerini uluslararası düzeyde kabul ettirmesi yıllar almıştır.

A.B.D, 1900 yılında Küba'yı işgal ettiğinde doktor Walter Reed öncülüğünde bir tıp heyeti hastalığı incelemeye başlar. Finlay'in teorisini göz ardı eder ve hastalığa çevresel bir kirliliğin sebep olduğu üzerine yoğunlaşırlar.

Fakat yaptıkları deneyler sonunda yanıldıklarını anlayınca, Carlos Finlay'in çok uzun zamandır haklı olduğuna karar verirler.

Buna rağmen Finlay, Nobel ödülü alamamış, Dr. Walter Reed sarıhumma hastalığının yenilmesi konusunda daha fazla ilgi görmüştür.

Carlos Finlay, 1915 yılında Havana'da hayatını kaybetmiştir.

yazı: fwmail.net

(kaynak göstermeden kullanmayınız)