Cryptosporidiosis

Bir intrasellüler protozoon olan Cryptosporidium tarafından özellikle AIDS gibi hücresel immünite defektli hastalarda oluşturulan ve fulminant diyare sonucu ölüme ilerleyebilen klinik tablo ile karakterize bir hastalıktır. İnfekte insan veya hayvan dışkısıyla bulaşmış yiyeceklerle alındıktan sonra genellikle sindirim enzimlerince kist açılır ve hareketli sporozoitler serbestleşir (Şekil-46). Bunlar, intestinal epitelyal hücrelere yapışırlar ve sitoplazması dışında, bu hücrelerin de katıldığı bir vakuol içine alınır. İntrasellüler ancak ekstrasitoplazmik olarak bu vakuol içinde üreme başlar ve merontlar oluşur. Merontlar lumene salınır ve bir kısmı tekrar konak hücrelere invaze olur ve aynı sirkülasyonu izler (otoinfeksiyon). Böylece, az sayıda mikroorganizma alınması halinde dahi ciddi düzeylerde veya kronik özellikli infeksiyon gelişebilmektedir.

Hastalık, dışkı hijyeninin kısmen yetersiz olduğu, immünitesi yeterince gelişmemiş yaş grubunda (< 2 yaş) ve AIDS hastalarında daha sıklıkla görülebilmektedir. Çok sulu, kanlı ve pürülan diyare, yüksek ateş, genel infeksiyon belirtileri ve GİS semptomlarıyla belirir. İmmünite yetmezliği bulunmayanlarda hastalık kendini sınırlayıcıdır, sıvı replasmanı ile hastalar düzeltilebilir.

Tanıda intestinal biyopsi önceliklidir. Ciddi immünite defektleri olanlarda tedavi güçtür, hiçbir ilaç ile istenen tedavi sağlanamamıştır. Ko-trimoksazol, daraprim, makrolidler, paramomisin denenir.