Tarihin En Yıkıcı Yanardağ Patlamaları
Dünya'nın en büyük 6 yanardağ patlaması
1. Tambora Dağı, Endonezya
1815 yılının Nisan ayında meydana gelen patlamada toplamda 92.000 kişi hayatını kaybetmiştir. Bunlardan 11.000-12.000 kişi direkt patlama anında, büyük bir kısmı ise patlamadan sonra meydana gelen kıtlık ve hastalıklardan ölmüştür.
Patlama o kadar büyüktür ki, küresel çapta iklimde anormalliklere neden olmuştur.
Atmosfere karışan volkanik kül sıcaklığı düşürmüş, 1816'da Kuzey yarımkürede yaz ortasında kar görülmesine neden olmuştur. Bu nedenle 1816 yılı "Yazsız Yıl" ilan edilmiştir.
2. Pelee Dağı, Batı Hint Adaları
1902 yılının Nisan ayında başlayan patlamalar yaklaşık 13 gün sürmüş, ve yaklaşık 30.000 nüfuslu olan şehrin tamamını piroklastik akıntılarla (sıcak kaya ve kül akıntısı) yok etmiştir.
Patlamadan sadece üç kişi kurtulmuştur.
Bunlardan biri havalandırması çok kötü olan bir hücrede tutulan mahkum; diğeri şehrin sınırında yaşayan bir adam ile patlama anında küçük bir bot ile kaçmaya çalışırken akıntının etkisiyle adanın 3 km ötesinde sonradan baygın şekilde bulunan genç bir kızdır.
(Yukarıdaki resimde mahkumun tutulduğu zindanı görebilirsiniz)
3. Krakatoa Dağı, Endonezya
1883'ün Ağustos'unda meydana gelen patlamada coğrafi olarak Krakatoa adası'nın çok büyük bir bölümü haritadan silinmiş, yaklaşık 36.000 civarında ölü olduğu kayıtlara geçmiştir.
Piroklastik akıntılar adanın 40 km ötesine ulaşarak o sırada oradan geçen gemileri yutmuş ve 40 m yüksekliğe ulaşan tsunamilere neden olmuştur.
Zaten ölümler direkt volkanik akıntılardan değil "su"dan kaynaklanmıştır.
Patlama hakkındaki bir ilginç bilgi de, sesinin çok şiddetli oluşu ve 4500 km öteden duyulmuş olmasıdır.
4. Nevado del Ruiz, Kolombiya
Yaklaşık bir yıllık sismik hareketlilik ve buhar patlamalarının ardından Kasım 1985'te meydana gelen şiddetli patlamada yaklaşık 22.000 kişi hayatını kaybetmiştir.
Patlama direkt olarak kimseyi öldürmezken asıl talihsizlik şurda yaşanmıştır:
İlk etapta patlama ile meydana gelen taş ve kül yağmuruna rağmen halk sakinliğini korumuş, fakat kül yağmurunun durmasıyla tahliye kararı iptal edilmiştir.
O sırada proklastik akıntı ve püskürmeyle dışarı çıkan maddeler volkanın tepesindeki buz tabakasını eritmeye başlamış ve devasa bir çamur kütlesinin kaymasına neden olmuştur.
O akşam meydana gelen fırtına dağın zirvesindeki bu görüntüyü gizlediği için, halk bu durumun farkına varamadan kasabanın büyük bir bölümü çamura gömülmüştür.
5. Unzen Dağı, Japonya
1792'de meydana gelen ve Japon tarihinin en yıkıcı yanardağ patlaması olarak kabul edilen felakette, tsunami ve toprak kaymaları nedeniyle yaklaşık 15.000 kişi hayatını kaybetti.
6. Vezüv Yanardağı, İtalya
Tarihin en meşhur patlamalarından biri olan olay, 79 yılında bugün İtalya sınırları içindeki Pompei kentinde meydana gelmiştir.
Büyük patlamada çıkan kül ve lav karışımı insanların ve eşyalarının üzerini bir örtü gibi kaplamış ve oksijenle ilişkisini kesmiştir.
Bu nedenle kalıntılar günümüze kadar yok olmamıştır. Ölü sayısının ise 10.000'in üzerinde olduğu tahmin edilmektedir.
yazı ve derleme: fwmail.net
(kaynak göstermeden kullanmayınız)
