Hemodializ

Hemodializ, halk arasında çok yerinde bir deyimle “Yapay böbrek” olarak tanımlanmaktadır. Bu tip dializde hastanın kan dolaşımı, yapay böbrek makinesine bağlanmaktadır. Makineye gelmiş olan kan burada dializ işleminden geçirilmekte ve daha sonra yeniden hastanın kan dolaşımına geri gönderilmektedir. Hastadan, yapay böbrek makinesine çeküen kan ile makineye konan dializat arasındaki yarı geçirgen zar yapay bir zardır. Makine ile hasta arasındaki bağlantının kurulabilmesi amacıyla hastanın kol ya da bacakların-daki atardamarları arasında özel bağlantılar kurulmaktadır. Bunlardan birine “Arteriovenöz şant” diğerine ise “Arteriovenöz fistül” denilmektedir. Bu bağlantılar cerrahi olarak sonradan gerçekleştirilmektedir.

Artreiovenöz şant şöyle hazırlanmaktadır: ön kol ya da bacakta uygun bir atardamar ve toplardamar seçilmektedir. Daha sonra bu damarlara teflondan yapılmış birer tüp bağlanmaktadır. Tüplerin diğer uçları ise deriden dışarı çıkartılmaktadır. Daha sonra bu tüplerin vücut dışındaki serbest uçları diğer bir tüp ile birleştirilmektedir. Hasta yapay böbreğe bağlanacağı zaman, bağlantıyı sağlayan tüp çıkartılmaktadır. Atardamara bağlanmış olan teflon tübe takılan ince bir plastik hortum ile hastanın kam yapay böbrek makinesine verilmektedir. Hastanın kanı, makinede dializ işlemine tutulduktan sonra, diğer bir ince plastik hortum aracılığıyla kan, hastanın toplardamarlarına bağlanmış olan teflon tübe verilmektedir. Böylece hastanın kanı makineye çekilmiş, temizlenmiş ve daha. sonra yeniden kendisine verilmiş olmaktadır. Dializ bittiğinde hasta makineden ayrılmakta ve teflon tüpler yeniden birleştirici tüple birbirlerine bağlanmaktadır. Arteriovenöz fistül ise şu biçimde hazırlanmaktadır: Hastanın ön kolundaki ya da bacağındaki bir atardamar ile toplardamar cerrahi olarak birbirleriyle ağızlaştırılmaktadır. Bu durumda atardamar kanı doğrudan doğruya aynı basınçla toplardamara geçmektedir. Bu durumda o bölgedeki toplardamar genişlemekte ve zamanla da atardamar özelliği kazanmaktadır. Genişlemiş-atardamar özelliği kazanmış olan bu toplardamara sokulan iki kalın iğneyle hastanın damarına
ulaşılır. Bu iğnelerin biri ince bir hortum aracılığıyla yapay böbrek makinesinin girişine bağlanırken, diğeri de çıkışma bağlanır. Dializ bittiğinde ise iğneler çıkartılır. Sürekli olarak hemodializ işlemi uygulanacak hastaların haftada üç kez 4-8′er saat süre ile yapay böbrek makinesine bağlı kalmaları iyi olmaları için yeterlidir.